Partykułę nie piszemy łącznie:

• z rzeczownikami, np. niebezpieczeństwo, niedokładność, nieprzyjaciel, niezorganizowanie,

ale: partykułę nie z nazwami własnymi piszemy łącznie z łącznikiem, np. nie-Polak, nie-Europejczyk,
ale: nie katolik, lecz prawosławny;
 

• z przymiotnikami, np. niedrogi, niemiły, niejasny, niesłony,
   
  
ale: nie Szekspirowski (dramat),
ale: nie warszawski, lecz poznański,
ale: nie gorszy;
 

• z imiesłowami przymiotnikowymi (czynnymi i biernymi), użytymi w znaczeniu przymiotnikowym i czasownikowym, np. nieoceniony człowiek (= bezcenny, zasługujący na najwyższą ocenę), spektakl nieoceniony jeszcze przez krytyków (= taki, którego nie oceniono), nieopisane trudności (=niedające się opisać), podróże nieopisane w pamiętniku (=takie, których nie opisano).
   
  

Gdy imiesłów użyty jest w znaczeniu czasownikowym, dopuszczalne jest stosowanie pisowni rozdzielnej.
 
wyjątki:
 
zawsze stosuje się pisownię rozdzielną w wyraźnych przeciwstawieniach, np. nie leżący, ale siedzący, siedzący, a nie leżący.
 
W konstrukcjach, których ośrodkiem jest spójnik ani lub ni, np. nie piszący ani nie czytający, czasem powtórzony, np. ani nie piszący, ani nie czytający.
 

• z przysłówkami utworzonymi od przymiotników, np. niedrogo, nieładnie, niełatwo, niemile.